Diu sereno olim, magna navis mercatoria Phoenicia ad ostium fluminis Beli in litore maris Mediterranei pervenit. Navis multis crystallis sodae naturalis onusta erat. De constantia fluxus et refluxus maris hic, nautae incerti erant. Peritia. Navis in litus impellebatur cum ad pulchrum vadum arenosum non procul ab ostio fluminis pervenisset.
Phoenices, qui in navi haerebant, ex magna navi simpliciter desilierunt et ad hanc pulchram harenam cucurrerunt. Harena molli et tenui harena plena est, sed nullae sunt saxa quae ollam sustinere possint. Aliquis subito crystallum naturale sodae in navi recordatus est, itaque omnes una laborantes, plurima fragmenta moverunt ad ollam construendam, deinde ligna ad comburendum paraverunt. Surrexerunt. Cibus mox paratus erat. Cum vasa collegissent et ad navem redire pararent, subito phaenomenon mirabile invenerunt: aliquid micans et relucens in arena sub olla vidi, quod valde lepidum erat. Omnes hoc nesciebant. Quid est? Thesaurum invenisse putavi, itaque reposui. Re vera, cum ignis coqueretur, massa sodae ollam sustinens cum arena quartzosa in terra alta temperatura chemica reagebat, vitrum formans.
Postquam sapientes Phoenices hoc arcanum casu invenerunt, celeriter didicerunt quomodo illud facerent. Primum arenam quartzosam et sodam naturalem miscuerunt, deinde eas in furno speciali liquefecerunt, et tum vitrum in magnitudines magnas fecerunt. Parvas vitreas margaritas. Hae pulchrae margaritae celeriter apud peregrinos populares factae sunt, et quidam divites eas etiam pro auro et gemmis permutaverunt, et Phoenices fortunam sibi paraverunt.
Re vera, Mesopotamiae iam ab anno MM a.C.n. simplicia vasa vitrea producebant, et vera vasa vitrea in Aegypto anno MD a.C.n. apparuerunt. Ab saeculo IX a.C.n., fabrica vitri in dies floret. Ante saeculum VI p.C.n., officinae vitri Rhodi et Cypri erant. Urbs Alexandria, anno CCXXXII a.C.n. aedificata, eo tempore urbs magni momenti erat ad productionem vitri.
Ab saeculo septimo post Christum natum, nonnullae nationes Arabicae, ut Mesopotamia, Persia, Aegyptus et Syria, etiam in fabricatione vitri floruerunt. Vitro perlucido vel vitro colorato uti potuerunt ad lucernas meschitarum faciendas.
In Europa, fabricatio vitri relative sero apparuit. Ante saeculum XVIII fere, Europaei vasa vitri optimae qualitatis Venetiis emebant. Haec res melior facta est saeculo XVIII. Ravenscroft, Europaeus, vitrum pellucidum invenit. Vitrum aluminii paulatim mutatum est, et industria productionis vitri in Europa floruit.
Tempus publicationis: Kal. Apr. anno MMXXIII